صاحب فتوای حرمت مدرنیته
دکتر عبدالحسین خسرو پناه - عضو هئیت علمی پزوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی - در کتاب «جریان شناسی فکری ایران معاصر»، اهالی روستای ایستای طالقان و مهدی نصیری - نویسنده کتاب اسلام و تجدد و مدیرمسئول فصلنامه سمات - را ذیل عنوان «جریان تجدد ستیز سنتی» ارزیابی و تحلیلی کرده است. او در این باره نوشته است: «در بهار 1381 یکی از نویسندگانی که با این طایفه ارتباطی داشت، این تفکر را با روش نقلی - دینی در کتابی با عنوان اسلام و تجدد مطرح کرد... نویسنده کتاب با گفتمان درون دینی، تعارض کلی و ماهوی دین اسلام و علوم جدید و تکنولوزی را مطرح ساخت.» (کتاب روستای ایستا، صفحه هجده).
مهدی نصیری در تابستان 1389 کتابی با عنوان «آوینی و مدرنیته» منتشر کرد که مباحث آن را می توان دنباله همان کتاب «اسلام و تجدد» دانست. در مقدمه این کتاب درباره میرزا صادق مجتهد تبریزی (متوفای 1311 خورشیدی) مرجع تقلید اهل توقف طالقان آمده است:
«با ورود تدریجی مدرنیته به ایران، واکنش های گوناگونی در قبال آن از سوی متدینین ابراز شد. بعضی از علما و متدینین به مخالفت کلی با آن و مظاهرش پرداختند. از جمله این گروه میرزا صادق مجتهد تبریزی از علمای به نام عهد مشروطه بود که فتوا به حرمت هر امر مدرنی داد به این دلیل که خاستگاه آن بلاد کفر بوده و اخذ آنها عنوان تشبه به کفار را پیدا خواهد کرد. او به همین دلیل فتوا به حرمت مشروطه که کاملا" رنگ و بوی مدرن داشت، داد و در دوران رضاخان از پذیرش ساختارها و نظامات مدرن مثل مدارس جدید، نظام سربازی و... سرباز زد و مقلدان خود را نیز از آنها برحذر داشت. اما این رویکرد با اشاعه انگاره های مدرن و هجوم سیل آسای مظاهر مدرنیته به کشور در انزوای کامل قرار گرفت. دیگر رویکرد اتخاذ شده از سوی متدینین در قبال مدرنیته، تقسیم آن به دو بخش مفید و مضر بود، بدین معنا که وجوهی از مدرنیته را مثبت و قابل اخذ می دانست مانند تکنولوژی مدرن و علوم تجربی اما بر نفی مظاهر فرهنگی و ایدئولوژی های مدرن و نیز اخلاقیات آن تاکید می کرد. این دیدگاه تاکنون نیز ادامه یافته وبه دیدگاهی مسلط و غالب تبدیل شده است. دیدگاه اول نیز اگر چه بروز و ظهوری بسیار اندک و ضعیف دارد اما همچنان قائلانی دارد و از عمق و غنای بیشتری نسبت گذشته برخوردار شده است.» (کتاب آوینی و مدرنیته، صفحه 10).
پیشرفت معنوی در روستای ایستا
علی برنگی
روستای ایستا واقع در عرض جغرافیایی 36 10 38 و طول جغرافیایی 50 46 59 و 1840 متر ارتفاع از سطح دریا از روستاهای بخش میان طالقان از شهرستان طالقان بوده و از سمت شمال با روستای خسبان از سمت شرق با روستای اوانک از سمت جنوب با روستای جزن و از سمت غرب با روستای پردسر همجوار می باشد. این روستا در فاصله 1700 متری شمال شرقی از مرکز شهر طالقان قرار دارد. این روستا دارای مساحت 180000 متر مربع و یا 18 هکتار می باشد.
توضیحات نویسنده کتاب روستای ایستا درباره سخنان ناروای عبدالله شهبازی
کتاب «روستای ایستا» با هدف بازشناسی «اهل توقف طالقان» نوشته شد تا مبانی معرفتی و خاستگاه مقلدان تجددگریز آیت الله میرزا صادق مجتهد تبریزی (متوفای 1311 خورشیدی) در فضایی منصفانه و علمی بررسی
شو
د. شکر خدا این کتاب مورد استقبال و توجه پژوهشگران دانشگاهی و حوزوی هم قرار گرفت. جهت مطالعه بازتاب های متفاوت آن رجوع کنید به وبلاگی که با هدف گردآوری نقدها راه اندازی شده است.http://savojbolaghi.blogfa.com /
تازه ترین اظهارنظر درباره روستای ایستا، سخنان آقای عبدالله شهبازی - نویسنده کتاب های تاریخی - است. ایشان و چند نفر دیگر با راه اندازی بحثی آزاد با عنوان «فرقه مشاییه و جن گیران» در فیسبوک تلاش کرده اند با دست یازیدن به دلایل کذب و استدلال های سست، اهالی آن روستا را به «جریان انحرافی» و «فرقه به اصطلاح مشاییه» وصل کنند!؟ آنها همچنین مطالب ناروایی را به نویسنده کتاب روستای ایستا نسبت داده اند. با توجه به یافته ها و اطلاعات یقینی نویسنده کتاب، موارد زیر تکذیب می گردد. انتظار می رود که آقای شهبازی در اظهارات خود «انصاف» و «عدالت» را رعایت فرمایند چون زیبنده ایشان نیست که بدون مطالعه دقیق و با استناد به منابع مغرض و ضعیف، درباره پدیده های کمتر شناخته شده همانند اهل توقف طالقان اظهارنظر سطحی و ژورنالیستی نمایند: 1. ادعای توزیع گسترده و رایگان کتاب روستای ایستا در مراسم فاطمیه استان البرز (کرج)؛ 2. ارزیابی و تحلیل اهل توقف طالقان در ذیل جریان انحرافی و فرقه مشاییه؛ 3. ادعای تبلیغات فراوان اهل توقف در کشور؛ 4. انتساب نشر کتاب و راه اندازی وبلاگ به اهالی روستای ایستا؛ 5. به کاربردن واژه های «شیک»، «دهکده اروپایی» و «دهکده توریستی و تبلیغاتی» درباره روستای ایستا؛ 6. ادعای بازدید گسترده و گروهی اهالی کرج با مینی بوس از روستای ایستا.
همه مطالب وبلاگ روستای ایستا
پس از انتشار کتاب «روستای ایستا»، وبلاگ «روستای ایستای طالقان» در پاییز 1389 راه اندازی شد تا «اهل توقف طالقان» را به صورت روشمند، توصیف و تحلیل نماید. 30 مطلب زیر حاصل آن تلاش است که یکجا تقدیم خوانندگان گرامی می شود:
وابستگی بیش از حد به سنت قاجاری!
اشاره: آقای حسن اسدی تبریزی - سردبیر مجله اشراق: فصلنامه فلسفی، عرفانی و ادبی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز - در یادداشت زیر، نامه حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم سیدعلوی به حسین عسگری - نویسنده کتاب روستای ایستا - را مورد توجه قرار داده و دیدگاه آقای سیدعلوی درباره آیت الله میرزا صادق مجتهد تبریزی - پیشوای اهل توقف طالقان - را به نقد کشیده است. یادآوری می شود سیدعلوی در نامه مورد اشاره، درباره مرجع تقلید اهالی روستای ایستا نوشته است: «مرجع تقلید آن گروه صالح، مجتهدی بوده پویا و پیشرو و آینده نگر. تمام موضع گیری های او در برابر سلطه پهلوی و مشروطیت و در هجوم ویرانگر غرب استعمارگر بوده است.»
گزارشی از سفر به روستای ایستا محل زندگی فرقه اهل توقف !
رضا مهاجر
خبرنگار وب سایت «ندای انقلاب»
بازتاب انتشار کتاب «روستای ایستا: پژوهشی درباره اهل توقف در طالقان» همچنان در مطبوعات و فضای مجازی ادامه دارد. در 17 فروردین 1390 عنوان «روستای ایستا» را در گوگل، جست و جو کردم. موتور جست جو 37500 وب سایت و وبلاگ را معرفی کرد که مطلبی درباره این روستا منتشر کرده اند. مطلب زیر یکی از آن مطالب است که در 4 اردیبهشت 1390 در پایگاه خبری - تحلیلی «ندای انقلاب» منتشر شده است. گزارشی که در واقع از کتاب «روستای ایستا» نقل شده و فقط نویسنده گزارش، به آن رنگ و بوی احساسی و ژورنالیستی داده است.
جهت مطالعه متن کامل گزارش فوق رجوع کنید به:
http://www.598.ir/fa/pages/?cid=11546
از روستای ایستای طالقان تا گلدره نظرآباد
نویسنده وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی: در 22 فروردین 1379 به همراه آقای محمدسعید جانب اللهی
فیروزآبادی - پژوهشگر مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی - دیداری از «روستای ایستای طالقان» و «روستای عشایری گلدره نظرآباد» داشتم. ایشان در پاییز 1389 در وبلاگ خود، سفرنامه اش به منطقه طالقان و نظرآباد را منتشر کرد. گزارشی که قرار است در کتابی با عنوان «هزار نکته مردم شناسی از هزار نقطه ایران» چاپ شود. ایشان درباره علت انتشار سفرنامه اش به روستای ایستا نوشته است: «برخلاف قول و البته بیشتر به نیت خیر که از دامنه شایعات بکاهم، اظهارات ایشان را در مقاله ای با عنوان «نگاهی مردم شناختی به نگرش های دینی در روستا و شهرهای اقماری تهران» در پژوهشنامه دفتر یکم سال 1379، از انتشارات اداره کل میراث فرهنگی استان تهران به چاپ رساندم.»
* * * * *
ضرورت بازشناسی اهل توقّف طالقان
در بازشناسی «اهل توقّف» باید منشأ و خاستگاه نظری آنان را واکاوی کرد. رکن این بنا که توانسته تاکنون باقی بماند به طور حتم رکنی استوار بوده است. از آنجایی که آنان خود را مقلّد مرحوم میرزا صادق مجتهد تبریزی می شمارند لابد آن رکن در مسأله مهم تقلید تبلور یافته است.
جامعه شناسی روستایی یا مردم شناسی روستای ایستا
اشاره:استاد دکتر یوسف فضایی - متولد 1314 خورشیدی - دارای درجه دکتری در رشته ادیان و عرفان از دانشگاه تهران است. ایشان عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج است و تاکنون 17 عنوان کتاب با موضوع ادیان، عرفان، کلام و جامعه شناسی دینی و تعداد فراوانی مقاله علمی و پژوهشی به چاپ رسانده است. مطلب زیر یادداشت ایشان بر کتاب «روستای ایستا: پژوهشی درباره اهل توقف در طالقان» است. ارادت بنده به استاد فضایی به سال های تحصیل در دانشکده الاهیات دانشگاه آزاد اسلامی کرج بر می گردد؛ وقتی که در درس های ادیان و عرفان، شاگرد کوچک ایشان بودم.
* * * * *
تجددگریزی؛ از طالقان تا پنسیلوانیا
وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی: گزارش زیر با عنوان «اینجا آخر دنیاست» در 22 اسفند 1389 در وب سایت «روات حدیث» (پایگاه مسقل خبری - تحلیلی حوزه دین) منتشر شده است. نویسنده ناشناس آن بدون ذکر ماخذ و در فضایی احساسی، «اهل توقف طالقان» را با پیروان فرقه مسیحی «آمیش» در ایالات متحده آمریکا مقایسه کرده است. تصویر استفاده شده در گزارش چهره کودکان فرقه آمیش را نشان می دهد. متن گزارش را در ادامه مطلب بخوانید:
* * * * *
