آرزوهای برباد رفته زیر سقف خانه‌ ای که نیست  

ساره نوری

خبرنگار خبرگزاری مهر

گرمای هوا کلافه کننده است به روستای عرب آباد خسروی از توابع بخش چهارباغ واقع در شهرستان ساوجبلاغ رسیده ام، مقصدم دهیاری است از مرد میانسالی که چهره ای آفتاب سوخته دارد می پرسم، آقا، دهیاری کجاست، نگاهی می اندازد و بدون اینکه چیزی بگوید با حرکت دست مسیر مستقیم را نشان می دهد، گویا گرمای هوا او را هم کلافه کرده است طوری که حوصله حرف زدن ندارد، کمی جلوتر می روم سمت راست جاده مزارع کشاورزی است، کلم های بنفش زیر نور آفتاب کم رنگ تر به نظر می رسند. به انتهای خیابان رسیده ام ساختمان دهیاری پیداست اما مقصد من خانه بدون سقف کنار دهیاری است، هفته گذشته بود که می گفت اگر می خواهی مرا پیدا کنی به عرب آباد که رسیدی سراغ دهیاری را بگیر، کنار ساختمان دهیاری اتاق کوچکی است که سقف هم ندارد، آنجا زندگی می کنم. ادامه مطلب...

شیده لالمی

...برای همین هم بود که چند‌سال پیش وقتی «حسین عسگری» پژوهشگر، نخستین کتاب درباره این روستا را نوشت، نام «ایستا» را برای آن پیشنهاد کرد. بعدها که راز زندگی تبریزی‌ها پشت این دیوارها از پرده برون افتاد، بعضی‌ها نامش را گذاشتند روستای «توقف» و ساکنانش را «اهل توقف». برخی هم به آنها می‌گویند انتظاریون یا آخرالزمانی‌ها...

- منبع: روزنامه شهروند، سال چهارم، ش 938، دوشنبه 15 شهریور 1395، ص 7.

متن کامل گزارش در سایت روزنامه شهروند

نسخه پی دی اف

ردپای نخستین فرمانروایان آریایی در تپه اُزبکی

محوطه اُزبکی در 50 کیلومتری غرب شهرستان کرج، در شمال شرق روستای اُزبکی از توابع دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد قرار دارد، ارتفاع زمین های اطراف آن از سطح دریا یکهزار و 188 متر است، محوطه اُزبکی شامل تپه مخروطی شکل بزرگی است به قطر 150 و ارتفاع 26 متر که در اطراف آن 9 تپه قرار گرفته است. تحقیقات به عمل آمده توسط سرپرست هیئت کاوش در محوطه حاکی است که تپه های اقماری واقع در شمال تپه مرتفع (تپه اصلی) تا ساحل رودخانه ای که از حدود 500 متری آن می گذشته ادامه داشته است. نام اُزبکی برگرفته از روستا یی به همین نام است که احتمالاً از دوران صفویه  به بعد «یوز بیگی» بوده و با گذشت زمان به «اوز بیگی» و «اُزبکی» تغییر یافته است این محوطه باستانی مهم  هشتم مهرماه سال 52 به شماره 955 در فهرست آثار ملی جای گرفت، بر اساس کاوش های باستان شناسی محوطه باستانی اُزبکی دربرگیرنده تاریخی از اواخر هزاره هفتم  پیش از میلاد تا دوره اسلامی است یکی از دلایل انتخاب کاوش در این محوطه باستانی مهم، وجود نمونه هایی از سفال فلات مرکزی با قدمت هزاره چهارم پیش از میلاد و پیشتر است. ادامه مطلب...

عکس یادگاری با مدرسه روستای کمال در شهرستان نظرآباد

صفحه اینستاگرام «نظرآباد را باید دید» متعلق به برادرم علی عسگری برای نخستین، تصویری از روستای متروکه «کمال» شهرستان نظرآباد از توابع استان البرز را منتشر کرده است. وی در این درباره نوشته است: «تصویر قدیمی از روستای کمال شهرستان نظرآباد  البرز، سال تحصیلی 49 - 1348، معلم جناب آقای مهدی توانا. نام روستای کمال برای خیلی از همشهریان عزیز به ویژه جوانان ناآشنا است. این روستا در جنوب شهر تنکمان سرپیچ جاده تنکمان به روستای علی سید قرار داشته و به دلایل نامعلوم متروک و خالی از سکنه و به طور کامل ویرانه شده است. جناب آقای توانا معلم قدیمی بازنشسته و رییس سابق اداره آموزش و پرورش ساوجبلاغ  در سال 1348 کار معلمی خود را از آن روستا شروع کرده و این تصویر زیبا و خاطره انگیز را در اختیار این صفحه قرار داده است.»

روایتی از شکاف قبر یک فقیه / بازخوانی بخشی از زندگی شهید ثالث

شناسه خبر: 3751587 - پنج شنبه 4 شهریور 1395 - 12:28

کرج -  نویسنده و پژوهشگر البرزی با بازخوانی زندگی شیخ محمدتقی بَرَغانی (شهید ثالث) به تشریح زوایایی از زندگی این فقیه البرزی پرداخت.

خبرگزاری مهر گروه استان‌ها: هفدهم ذی القعده 1263 قمری سالروز شهادت آیت ‌الله شیخ محمّدتقی برغانی معروف به شهید ثالث، فقیه نامدار و مبارز روزگار قاجار است، وی در حدود سال 1183 قمری در روستای بَرَغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز زاده شد.

دکتر حسین عسکری نویسنده و پژوهشگر البرزی ضمن بازخوانی بخشی از زوایای زندگی این فقیه بزرگ، به خبرنگار مهرگفت: رهبر فرزانه انقلاب در 25 آذر 1382 در دیدار علما و طلاب قزوین درباره شهید ثالث و برادرش فرمودند: «علمای بزرگ فراوانی از این شهر برخاسته ‌اند؛ شهید ثالث مرحوم محمّد تقی برغانی و برادر او ملا محمّد صالح برغانی؛ فقهای مبارز، نه فقهای گوشه‌گیر، نه آدمهای منزوی؛ مردان دین که به سرنوشت مردم می‌اندیشیدند؛ برای آنها مبارزه می‌کردند و جان خود را هم در این راه فدا می‌کردند… همین دو برادر بزرگواری که من امروز از آنها اسم آوردم جزو برجستگانند، آنها فقیه بودند، عده‌ای از روی خباثت و عناد نگذاشتند نام علمایی که در کار علمی خود انگیزه سیاسی هم داشتند، مطرح شود؛ این دو برادر از این قبیل بودند، اینها به پادشاه وقت گفته بودند حکومت تو باید تابع نظر ولی فقیه باشد.»

این پروژهشگر و نویسنده البرزی گفت: در برخی منابع گفته شده، پس از پایان خفّت ‌بار جنگ دوم ایران و روس (1241 - 1243ق)، شیخ محمّد تقی برغانی به همراه برادرانش شیخ محمّد صالح برغانی و شیخ محمّد علی برغانی در جلسه ‌ای که با حضور روحانیان تهران و فتحعلی شاه قاجار در کاخ گلستان تشکیل شد، شرکت داشت. در آن نشست مشورتی، شیخ محمّدتقی درباره لزوم رهبری فقیهان در دوره غیبت کبری سخن گفت و به اختیارات غیر شرعی شاه اعتراض کرد.وی اضافه کرد: شیخ محمّد تقی برغانی در مباحث زکات، جهاد، قضا و دیگر آثار فقهی خود، نظریه ولایت فقیه را مطرح کرده است.

عسگری تصریح کرد: شیخ محمّدصالح نیز در تایید دیدگاه فقهی برادرش گفته بود؛ «جنگ، ترک مخاصمه و قرارداد صلح، مذاکره با دولت‌های خارجی و… باید به اذن فقیه جامع الشرایط باشد.» پس از آن میان برادران برغانی و ملا محمّدعلی جنگلی مازندرانی مشهور به جَدَلی (از روحانیان طرفدار شاه) مشاجره لفظی درگرفت و به خشونت گرایید. به همین سبب، شاه آنها را نکوهید و گویا فرمان تبعیدشان به عراق را صادر کرد.این نویسنده البرزی اضافه کرد: حضور وی در جنگ دوّم ایران و روس همراه با سیّدمحمّد مجاهد و ملا احمد نراقی و دیگر فقیهان، گرایش شهید ثالث به تلاش‌های سیاسی و اجتماعی، در کنار سایر امور دینی را نشان می‌دهد.

عسگری تاکید کرد: شهید ثالث عقاید شیخ احمد احسایی (موسس فرقه شیخیه) را نوعی «تجدید نظر طلبی» و خروج از اصول و مبانی تفکر شیعی قلمداد کرد. این حکم مورد پذیرش اکثریت عالمان شیعه در ایران و عراق و سایر مراکز شیعی قرار گرفت.این پژوهشگر البرزی ادامه داد: واقعه تکفیر که بیشتر مورّخان و حتّی منابع شیخیه، تاثیر جدّی و پردامنه آن را گزارش کرده‌اند، به طرد احسایی انجامید و او ناگزیر ایران را به عزم سفر حج ترک گفت و پس از چندی در سال 1241قمری درگذشت. پس از مرگ احسایی، جانشین او سیّدکاظم رشتی نیز مورد انتقاد شهید ثالث قرار گرفت. او با پیدایش فرقه بابیت بر شدّت و قوّت مبارزه خود افزود و پیروان آن فرقه را نیز کافر شمرد و رشد و نفوذ آنان را در قزوین کاهش داد.

وی گفت: همین موضع‌گیری قاطع و آشکار بود که موجب شد در سحرگاه 15 ذی‌القعده 1263ق هنگامی که طبق معمول در مسجد خود واقع در خیابان مولوی قزوین به عبادت مشغول بود، با ضربه‌های نیزه چند نفر بابی مجروح شد و دو روز بعد (17 ذی‌القعده) به شهادت رسید. چون در راه دفاع از عقاید دینی کشته شده بود در بین شیعیان به «شهید ثالث» شهرت یافت.

نویسنده البرزی گفت: پیکر شهید ثالث را در مقبره‌ای در 120 متری شمال آستانه امامزاده حسین قزوین به امانت نهادند تا براساس وصیت به کربلا منتقل شود. وقتی در سال 1280ق قبر را شکافتند، دیدند که پیکر او همچنان تازه است. به همین جهت اهالی قزوین جمع شدند و از انتقال پیکر او جلوگیری کردند.

متن گفت و گو در سایت خبرگزاری مهر

جشن عروسی و رسم به حمام بردن داماد در شهر نظرآباد در نیم قرن پیش

عیمانوئل عافار از دانشجویان دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی فعلی) که جهت نگارش پایان نامه خود در سال 1350به نظرآباد آمده این مراسم را اینگونه توصیف می کند: «در نظرآباد شب اول عروسی چهار جوان که (داماد قارداشی) خوانده می شوند داماد را به حمام می برند و بعدازظهر عده ای از زنان عروس را به حمام می برند و در موقع خروج عروس از حمام گوسفندی پیش پایش قربانی می کنند  . در این موقع داماد را برای بار دوم به حمام می برند و پس ازخروج بر سر و رویش نقل و گلاب می ریزند و به خانه پدرش می برند. داماد پس از دست بوسی پدر به همراهی آن چهار جوان به خانه تمام فامیل برده می شود و هریک از فامیل به عنوان شیرینی مبلغی به داماد می دهند و در پایان داماد را به خانه کدخدا می برند. کدخدا به طور معمول50 ریال به عنوان شیرینی به داماد می دهد و در عوض داماد را در قبال   4 تا 5 مرغ به دامادبرادرها می فروشد. بعد از خاتمه مراسم داماد حق ورودبه خانه خود راندارد بلکه مجبور است به خانه یکی از دامادبرادرها برود. موقعی که دامادبرادرها داماد را به خانه بردند جیب هایش را خالی می کنند و کلیه پول هایی را که فامیل هایش به او داده اند برداشته و فقط 20 ریال در جیبش باقی می گذارند تا داماد آن پول را در شب زفاف به عروس بدهد.»

 متن: حسین عسکری، دشتی به وسعت تاریخ / عکس: صفحه اینستاگرام علی عسگری (نظرآباد را باید دید).

پدر تاریخ پزشکی ایران

دکتر محمود نجم آبادی (1282 - 1379ش) فرزند میرزا مرتضی، پزشک، مترجم، روزنامه نگار و نخستین پژوهشگری که تاریخ پزشکی ایران را تدوین کرده است. از طرف مادر، نوه شیخ هادی نجم آبادی (م 1320ق) و از طرف پدر، نوه آقامحمّد نجم آبادی (م 1303ق) است . تحصیلات اولیه را در مدرسه ای قدیمی به نام «شرکت گلستان» واقع در بیمارستان وزیری و دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون و دارالمعلمین تهران به پایان رساند. پس از تحصیلات پزشکی در دانشگاه تهران و دریافت مدرک دکتری در این رشته، از دانشگاه پاریس دکتری داروسازی گرفت. پس از پایان تحصیل در دانشگاه پاریس، کار خود را در انستیتو پاستور آغاز کرد و از سال 1337ش در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.

او را پدرِ تاریخ پزشکی ایران می دانند. نگارش کتاب تاریخ طب ایران و گشودن فصل رازی شناسی در تحقیقات تاریخ پزشکی، از دستاوردهای دکتر نجم آبادی است. این پزشک کوشا برای یافتن و معرفی رساله-های مختلف محمّد بن زکریای رازی (م 313ق) طبیب و فیلسوف نامدار ایرانی، کتابخانه ها و مراکز علمی گوشه و کنار جهان را بررسی کرد که نتایج پژوهش های او به صورت کتاب و مقاله در مجامع علمی بین لمللی عرضه شده است. وی به زبان های آلمانی، فرانسوی و عربی تسلّط داشت.

دکتر نجم آبادی در طول سال ها فعالیت علمی و پژوهشی و سی سال تدریس در دانشگاه، عضویت در مجامع گوناگون علمی ذیل را عهده دار بود: عضویت در موسسه پاستور و دفع آفات حیوانی؛ ریاست بخش تحقیقات تاریخی دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه تهران؛ عضویت چهل ساله در انجمن بین المللی تاریخ پزشکی و نایب رییس چهارساله این انجمن؛ عضویت در انجمن تاریخ طب آمریکا و ایتالیا؛ نماینده ایران در کنگره بهداشتی مصر؛ عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران؛ دریافت نشان علمی شوالیه از کشور فرانسه؛ تأسیس انجمن تاریخ علوم و طب در سال 1341ش؛ تدریس درس «تاریخ بهداشت اسلامی» به مدت پانزده سال در دانشکده الهیات دانشگاه تهران؛ رییس بیمارستان نجات و لقمان حکیم تهران؛ صاحب امتیاز و مدیر ماهنامه جهان پزشکی از سال 1326تا 1342ش؛ انتشار مجله «دواسازی عصر حاضر» در سال 1309ش. ادامه مطلب...

شناسه خبر: 3748416  - دوشنبه 1 شهریور 1395 - 13:07

کرج - مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه مدیریت دانش با تاکید بر اینکه تجاری سازی هویت اخلاقی و معنوی پزشکی را تهدید می‌کند، گفت: مدتی است که مفهوم تجاری سازی به عرصه پزشکی هم وارد شده است.

دکتر حسین عسکری در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه اول شهریورماه روز بزرگداشت ابوعلی سینا و روز پزشک و پنجم شهریور روز بزرگداشت محمد بن زکریای رازی و روز داروسازی است، گفت: این دو مناسبت، فرصتی است برای پاسداشت مقام پزشکان متعهد ایرانی، پزشکانی همانند دکتر محمد قریب که دانش خود را با اخلاق و معنویت درآمیخته اند، آنان اسوه های اخلاق هستند که نامشان در سپهر فرهنگی و علمی کشورمان ماندگار شده است.

مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه مدیریت دانش تاکید کرد: سیاست های مربوط به تجاری سازی دانش، زلزله های عمیقی را در پهنه فرهنگ و دانش جهانی ایجاد کرده است، رام تر کردن اشخاص و توانا کردن آنان برای خدمت بیشتر از جمله این رویدادها است. این پژوهشگر البرزی گفت: تجاری سازی دانش، دارای مبادی معرفت شناختی حس گرا، مبادی هستی شناختی مادی گرا است و در این نگاه، انسان چیزی بیش از حیوانی عاقل و پیشرفته و ابزارساز نیست، در واقع تجاری سازی دانش، برگرفته از نظریه اقتصاد دانش است، مسئله اصلی این نظریه، مالکیت دانش و تولید ثروت از دانش است. وی با تاکید بر اینکه در منطق تجاری سازی، دانش و دانشگاه خدمتگزار بازارهای آزاد اقتصادی و شرکت های تجاری است، گفت: مدت زمانی است مفهوم تجاری سازی به عرصه پزشکی هم وارد شده و آن را با چالش سود انگارانه مواجه کرده است.

عسگری افزود: به دیگر سخن، تجاری سازی پزشکی، هویت اخلاقی و معنوی این دانش و حرفه انسانی را تهدید می کند در این نگاه، پزشک به مثابه تاجر است که در پی سود و سودای صرفاً مادی خود است. وی به شکافتن بخیه چانه کودکی مجروح در یکی از شهرهای استان اصفهان به دلیل عدم پرداخت هزینه درمان اشاره کرد و گفت: این حادثه دلخراش از نتایج هولناک تجاری سازی پزشکی است. این پژوهشگر البرزی گفت: تقویت اصول اخلاقی در بین دانشجویان رشته های مختلف پزشکی و تبیین و مرزبندی های نگاه های تجاری و انسانی به حوزه درمان و سلامت در پژوهشکده های پزشکی از جمله راه حل های مقابله با نگاه سوداگرانه به پزشکی است.

متن خبر در سایت خبرگزاری مهر

بازخوانی خاطرات یک خبرنگار خارجی از خانه دکتر مصدق

خبرگزاری مهر: پژوهشگر و نویسنده البرزی به بازخوانی خاطرات بازدید «استیون کینزر» خبرنگار ارشد روزنامه نیویورک تایمز از خانه «دکترمحمد مصدق» پرداخت. امروز بیست و هشتم مرداد یکهزار و سیصد و نود و پنج است و درست 67 سال از کودتای 28 مردادماه 1332 می گذرد، دکتر محمد مصدق پس از پایان محاکمه در دادگاه نظامی رژیم شاهنشاهی پهلوی به روستای احمدآباد واقع در شهرستان نظرآباد تبعید شد و تا پایان عمر در یک خانه باغ در این محل زندگی کرد و بنا بر وصیت خود در همین خانه نیز مدفون شد خانه و در حقیقت آرامگاه ابدی دکتر مصدق در روستای احمدآباد و در باغی به مساحت تقریبی نیم هکتار قرار دارد و هر ساله بسیاری از گردشگران و تاریخ دوستان از این مکان دیدن می کنند  .

دکتر حسین عسکری پژوهشگر حوزه البرزشناسی در خصوص وجود درب آهنی اثری از منزل تاراج شده دکتر مصدق در 28 مرداد 1332، گفت: روز 28 مرداد 1332 یادآور کودتای سیاهی است که شیرینی ملّی شدن صنعت نفت را در کام ملّت ایران تلخ کرد. این کودتا با طرح و حمایت مالی و اجرایی سازمان مخفی اطلاعات انگلیس و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) علیه دولت دکتر محمّد مصدق به انجام رسید. در آمریکا از آن به عنوان عملیات آژاکس (Operation Ajax) یاد می شود. عسکری در ادامه گفت: طرح این کودتای نظامی را باید در اصل، یک طرح انگلیسی دانست. انگلیس که پس از کوتاه شدن دست خود از صنعت نفت ایران، منابع بسیاری را در منطقه و به ویژه ایران از دست داده بود، با قطع امید از رسیدن به توافق، وارد مطالعه طرح یک کودتای نظامی شد.

این پژوهشگر حوزه البرزشناسی تصریح کرد: در ابتدا آمریکا مخالف بود اما پیروزی «آیزنهاور» در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باعث تغییرات عمده ‌ای در سیاست خارجی آمریکا شد. کرمیت روزولت رییس اداره خاور نزدیک سازمان سیا به فرماندهی عملیات انتخاب شد و آمریکا و انگلیس، ستاد مشترکی را در ایستگاه اطلاعاتی انگلیس در قبرس تشکیل دادند و عملیات کودتا را طرح‌ ریزی کردند. عسکری درباره نتایج و آثار سوء کودتای 28 مرداد گفت: اگرچه اجرای نقشه کودتا در 25 مرداد شکست خورد و محمّدرضا شاه پهلوی از ایران فرار کرد اما در 28 مرداد 1332 کودتا عملی شد و سرلشکر فضل ‌الله زاهدی مجری طرح کودتا به جای مصدق نخست وزیر شد و بدین ترتیب با قبضه شدن قدرت در دست استبداد داخلی و استعمار خارجی یکی از ننگین ‌ترین دوره ‌های استبداد در تاریخ معاصر ایران رقم خود و باعث حاکمیّت 25 سال دیکتاتوری محمدرضا شاه پهلوی شد. وی افزود: این واقعه تاریخی درس ‌ها و عبرت‌ های فراوانی برای ملّت ایران به همراه داشت و به عنوان یکی از تلخ‌ ترین روزها در تاریخ ایران ثبت شده است.

عسکری تصریح کرد: مقام معظم رهبری در رمضان سال 1393 در دیدار با دانشجویان در این باره فرموده اند: «غربی ‌ها و دست ‌اندرکاران تمدن کنونی غرب، کودتای 28 مرداد را راه انداختند و یک دولت ملّی را - که با همه‌ عیوبی که داشت بالاخره برخاسته از آرای مردم بود - ساقط کردند و نابود کردند؛ همان ها نهضت ملّی نفت را به انحراف کشاندند و مجدداً سلطه‌ بر منابع طبیعی و مادیِ ما را به دست گرفتند؛ همان ها در یک مدّت طولانی، دیکتاتوریِ محمّدرضا را بر این کشور تثبیت کردند و از آن با همه‌ وجود حمایت کردند.» این پژوهشگر و نویسنده البرزی درباره وجود اثری از کودتای 28 مرداد در استان البرز گفت: استیون کینزر خبرنگار ارشد روزنامه نیویورک تایمز و نویسنده سه کتاب تاریخی، در سال 1381 از روستای احمدآباد از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز دیدار کرده و در آستانه پنجاهمین سالگرد کودتای 28 مرداد کتابی را با عنوان «همه مردان شاه؛ از کودتای 28 مرداد 1332 تا 11 سپتامبر 2001»، در آمریکا به چاپ رسانده و آن را به مردم ایران تقدیم کرده است. وی افزود: این خبرنگار آمریکایی توصیفی دقیق و در عین حال شاعرانه از خانه و آرامگاه مصدق ارائه کرده و در این روستا با افرادی آشنا می شود که مصدق را از نزدیک می شناخته اند.

عسکری گفت: کینزر در این سفر با اجازه سرایدار در حیاط مشجّر قلعه گام می نهد. در آنجا دری آهنین توجّه او را به خود جلب می کند؛ این تنها شئ یادگار منزل تاراج شده دکتر مصدق در 28 مرداد 1332 است. این پژوهشگر و نویسنده البرزی گفت: کینزر لحظه ای در کنار در به تأمل می ایستد: «چه تاریخی بر این دروازه گذشته! سفیران آمریکا و انگلیس و فرستاده های ویژه ای چون اورل هریمن برای تشویق مصدق بر تعدیل مواضع خود از آن عبور کرده اند. روز دیگر رجاله ها با فریاد مرگ بر مصدق بر آن کوفته اند؛ در همان زمان جیپی به سرنشینی شعبان بی مخ این دروازه را در هم کوبیده، در حالی که مصدق از دیوار پشتی می گریخته است. فرورفتگی قسمت تحتانی این دروازه نیز احتمالاً یادگار آن تصادف است.»

 متن خبر در وب سایت خبرگزاری مهر