شاگردان البرزی مکتب کمال الملک

کد خبر: 83005200 | تاریخ خبر: 27/05/1397 - 20:50  

کرج - ایرنا - پژوهشگرو نویسنده البرزی گفت که 4 تن از شاگردان معروف مکتب کمال الملک اهل استان البرز هستند. حسین عسکری روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: محمد غفاری مشهور به استاد کمال‌ الملک نقاش معروف ایرانی در مکتب قاجار است که در 93 سالگی در 27 مرداد 1319 درگذشت. وی با بیان اینکه کمال الملک از همان آغاز فعالیت هنری ‌اش تمایلی قوی و آشکار به روش و اسلوب طبیعت‌ گرایی و واقع گرایی در هنر نقاشی داشت، اظهار داشت: استاد کمال الملک با تاسیس مدرسه صنایع مستظرفه در دوره قاجار، سبک خود را مستقیم یا غیر مستقیم به شاگردانی آموزش داده که 4 تن از آنان به نام های جمشید امینی، میرزا علی اکبر نجم آبادی، مصطفی نجمی و علی اشرف والی ریشه در استان البرز دارند.

وی گفت: استاد جمشید امینی (درگذشت 1377 شمسی) از طرّاحان فرش نوین ایران و بنیانگذار شیوه هنری "نقاشی بر قالی" است که در سال 1282 در روستای فَشَند از توابع شهرستان ساوجبلاغ دیده به جهان گشود. وی ادامه داد: امینی با حمایت و توصیه استاد کمال الملک، هنرمندانه فاصله نقّاشیِ رنگ و روغن و بافت قالی با پشم و کُرک را از میان برداشت؛ به پرده ها جان داد نه به یاری قلم مو و رنگ بر بوم نقّاشی که به مدد نخ و تار و پود بر دارِ قالی. نخستین هنرمندی است که به بافت فرش با استفاده از پرسپکتیو و سایه روشن پرداخت؛ نقشه های سنّتی را بسیار آسان می بافت اما تبحّر او در بافت فرش بدون نقشه و از روی تصویر بود.عسکری با بیان اینکه نخستین اثر هنری وی فرش "نازی آباد" است که زیرنظر استاد کمال الملک بافته شده، گفت: تابلوهای منظره، مرغ پابسته، پل ورسک، خلقت آدم (کپی از میکل آنژ)، شیر خفته، 2 گنجشک نشسته، اینشتاین، اسب، گل های آفتابگردان، ضامن آهو و تصویر استاد کمال الملک از دیگر آثار بی همتای استاد امینی است. وی افزود: این قالی ها، چنان استادانه بافته شده اند که حتّی از فاصله نزدیک هم با نقّاشی تفاوتی ندارد و برخی از این آثار در موزه هنرهای ملّی، کاخ سعدآباد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می شود.

این البرزپژوه ادامه داد: استاد میرزا علی اکبر نجم آبادی (درگذشت 1373 شمسی) دیگر هنرمند مکتب نقاشان کلاسیک کمال الملک است. وی گفت: نجم آبادی فرزند میرزا مرتضی نجم آبادی خوشنویس، حقوقدان و روزنامه نگار مشروطه خواه است و چون علاقه فراوان به هنر نقاشی داشت به مدرسه صنایع مستظرفه رفت و مدّت 8 سال زیرنظر استاد کمال الملک و سپس استاد علی محمّد حیدریان به فراگیری این هنر مشغول شد. عسکری تصریح کرد: پس از انحلال مدرسه صنایع مستظرفه به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و به عنوان دبیر نقاشی به کار ادامه داد و در سال 1323 از سوی وزارت فرهنگ در هنر نقاشی به دریافت معادل لیسانس نایل شد و سرانجام پس از 36 سال بازنشسته شد اما از نقاشی دست نکشید و مدّت 20 سال دیگر در دبیرستان های ملّی و البرز به کار خود ادامه داد و شاگردان زیادی نیز تربیت کرد. وی با بیان اینکه تابلوهای "جوانی در حال خواندن نامه"، " تک چهره نقاش" و "تک چهره کمال الملک" از آثار او است، افزود: کتاب های "روش نوین آموزش نقاشی برای سال اوّل دبیرستان ها" و "رهنما یا مجموعه نمونه های نقاشی انسان، حیوان، مناظر طبیعی و..." از جمله آثار مکتوب استاد نجم آبادی است. وی اضافه کرد: منصور وفایی پیشکسوت نقاشی سبک قهوه خانه ای (خیالی نگاری)، تاها بهبهانی نقاش و مجسمه ساز و علی اشرف والی از شاگردان نامدار او به شمار می روند. عسکری با اشاره به اینکه از دیگر آثار استاد نجم آبادی می توان به کپی از نقاشی های رامبراند، رافائل و کمال الملک اشاره کرد، اظهار داشت: او در تمام عمر خود هرگز از شیوه کار استادش - کلاسیک گرایی و طبیعت گرایی - فاصله نگرفت؛ وی سال های پایانی عمرش را بیشتر به مطالعه گذراند و سرانجام در آمریکا درگذشت.

وی با بیان اینکه استاد مصطفی نجمی (درگذشت 1376 شمسی) از نقاشان مکتب کلاسیک کمال الملکی است که 70 سال به فعالیّت بی وقفه هنری پرداخت و خاطرنشان کرد: او فرزند حاج مرتضی نجم آبادی و نواده حاج میرزا نورمحمّد نجم آبادی از رجال سرشناس منطقه ساوجبلاغ در عهد محمّد شاه قاجار است. وی ادامه داد: او پس از پایان تحصیلات مقدّماتی، در مدرسه صنایع مستظرفه نزد استاد حسنعلی وزیری و استاد اسماعیل آشتیانی اصول هنر را فراگرفت سپس در نقّاشخانه سیّد رسول الحسینی به ادامه نقّاشی پرداخت؛ گویا 2 سال پیش از ورودش به مدرسه صنایع مستظرفه، استاد کمال الملک از آنجا رفته بود. نویسنده البرزی یادآور شد: او به موازات هنر نقاشی به موسیقی نیز روی آورد و نزد استادان مجرّب، نوازندگی پیانو را به خوبی فراگرفت و نخست در مدرسه نظام به تدریس نقّاشی پرداخت سپس در بیشتر دبیرستان های تهران از جمله مدرسه های شرف و دارالفنون به آموزش هنر نقّاشی و موسیقی سرگرم شد. وی گفت: طولی نکشید که به دعوت وزارت فرهنگ، در دانشکده افسری نیز همان شیوه تدریس نقّاشی را پی گرفت تا اینکه پس از 36 سال کار، بازنشسته شد اما از نقّاشی دست نکشید و مدّت 20 سال دیگر در دبیرستان های ملّی و البرز به کار خویش ادامه داد. عسکری با بیان اینکه تابلوهای او بیشتر مناظر طبیعی و همچنین تعدادی تابلو درباره رویدادهای تاریخی است، افزود: تابلوهای "چشم انداز میگون"، "سیل میگون"، "منظره اوشان"، "قیام سی تیر"، "رودسر"، "نانوایی در دهات"، "تجسّم وضع یک معتاد"، "امامزاده ابراهیم"، "دختر کُرد" و "کارگر زحمت کش" از آن جمله است. وی بیان داشت: یکی از آثار استاد نجمی در یازدهمین نمایشگاه بین المللی بهترین آثار نقاشی در کشور یونان - که در سال 1963 میلادی با حضور نقّاشان 15 کشور اروپایی و آسیایی برگزار شد - به عنوان بهترین اثر مسابقه، جایزه ویژه را دریافت کرد و در سال 1369 شورای تشخیص ارزش هنری هنرمندان ایران به او دکتری افتخاری هنر داد. این پژوهشگر البرزی ادامه داد: کتاب های "نقّاشی جدید در ایران"، "دستور نقّاشی یا کمال هنر" و "رویأی من: تئوری نقّاشی از نظر علمی و عملی شامل طرّاحی، سیاه قلم و..." از جمله آثار مکتوب استاد مصطفی نجمی است؛ از میان هنرمندانی که نزد وی شاگردی کرده اند می توان به پرویز کلانتری هنرمند طالقانی و شمس الدین خلخالی اشاره کرد.

وی، استاد علی اشرف والی (درگذشت 1389 شمسی) عارف، شاعر، خوشنویس و نقاش معاصر مکتب کمال الملک را دیگر شاگرد استاد کمال الملک عنوان کرد و گفت: در سال 1299 در روستای ولیان از توابع شهرستان ساوجبلاغ زاده شد اما از اوان کودکی، زندگی و تحصیلات خود را در تهران گذراند. عسکری افزود: والی در سال 1317 به مدرسه (دانشکده) هنرهای زیبای نوین راه یافت و از تجربیات و آموزش استادانی چون میرزا علی اکبر خان نجم آبادی، علی محمّد حیدریان، رفیع حالتی و ابوالحسن صدیقی بهره مند شد؛ هرچند خود، تربیت هنری اش را وامدار استاد اسماعیل آشتیانی شاگرد برگزیده استاد کمال الملک می دانست. وی تصریح کرد: در سال 1323 با مارکار قارابگیان از ارامنه مهاجر روس و از نخستین گالری داران تهران آشنا شد و طی قراردادی، در سالن مانی بیش از 2 هزار پرتره را اجرا کرد اما همه آنها با امضای قارابگیان عرضه شد. وی گفت: استاد والی در سال 1326 نخستین آتلیه شخصی خود به نام "هنرگاه والی" را در سرای طاهباز واقع در خیابان لاله زار ایجاد کرد. این نویسنده با بیان اینکه آثار والی تنها یکبار در سال 1343 در معرض دید عموم قرار گرفت، افزود: این نمایشگاه انفرادی، در انجمن روابط فرهنگی ایران و اتحاد جماهیر شوروی به مدت 55 روز دایر شد که در آن، پرتره هایی از شخصیت های فرهنگی و سیاسی ایران و جهان از جمله جواهر لعل نهرو و ایندیرا گاندی به نمایش گذاشته شد. وی اظهار داشت: نفیس ترین نقاشی وی، تمثالی از امام علی (ع) است که از سال 1372 در موزه آستان قدس رضوی (مشهد) نگهداری می شود. وی تصریح کرد: گفته می شود استاد والی وقتی در نوجوانی، امام را در رویا دید، تصمیم به یادگیری نقاشی گرفت و در میان سالی، توانایی نقاشی چهره امام را پیدا کرد که در آن تابلو، امام علی علیه السلام قرآن به دست گرفته و شمشیر را زمین گذاشته است. عسکری گفت: دیگر آثار هنری معروف او، طرح مکّه و مدینه در مسجد هدایت تهران، تابلوهای "آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی"، "حضرت صفی علی شاه" محفوظ در خانقاه صفی علی شاه تهران، "حضرت شاه نعمت الله ولی" محفوظ در مقبره وی در ماهان کرمان و "سنگر شرف" است. وی افزود: تابلوی بزرگ سنگر شرف به سفارش تیمسار امان الله جهانبانی از روی تصویری بی کیفیت از سرداران مشروطه خواه تبریز ساخته و پرداخته شده و دارای تصاویر بیش از 85 تن از مجاهدان است. وی با بیان اینکه استاد والی، این اثر ارزشمند را در سال 1348 به پایان رساند و سال ها بعد به وزارت فرهنگ و هنر واگذار کرد، اظهار داشت: این تابلو چند سالی در وزارت فرهنگ و هنر بوده و بعد به موزه ای در تبریز سپس به موزه دیگری در قزوین منتقل شده و از وضعیت فعلی این اثر، آگاهی چندانی در دست نیست. نویسنده البرزی اضافه کرد: ویژگی دیگر استاد والی، مطالعه و تأمّل در ادبیات عرفانی بود که "کشف رموز مقالات شمس تبریزی" از سال 1352 تا 1357 حاصل آن است. وی گفت: استاد والی در بامداد 11 دی 1389 در نود سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان آرامستان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد؛ آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی طی پیامی درگذشت او را تسلیت گفت.

عسکری در پایان پیشنهاد کرد به جهت پاسداشت این هنرمندان البرزی و تبیبن جایگاه هنری شان، ضمن برگزاری همایش ها و نشست های تخصصی، تصاویر و نمونه آثار هنری آنان در اماکن عمومی و مراکز فرهنگی و هنری استان در معرض دید مردم گذاشته شود، ضمن اینکه نامگذاری معابر و اماکن متناسب، می تواند منجر به معرفی آنان شود. 6156/1535 انتهای پیام /*

از راست: استاد مصطفی نجمی، استاد علی اشرف والی، استاد جمشید امینی

___________________________

گفت و گوی فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا

تفسیری واژگون از حقایق مسلم تاریخی و تفسیر کلام دیگران!

دکتر حسن انصاری عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون و عضو شورای عالی علمی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، در 11 امرداد 1397 درباره تحریف شخصیت شادروان آیت الله شیخ هادی نجم آبادی روحانی نواندیش و مفسر عقل گرای دوره قاجار در کتاب «اندیشه اصلاح دین در ایران» تألیف سید مقداد نبوی رضوی نوشته است:

«من در این حدود سی و اندی سالی که به طور حرفه ای کتاب های تاریخی می خوانم می توانم تقریباً به قطع بگویم هیچ کتابی را تاکنون در حد و اندازه کتاب اندیشه اصلاح دین در ایران تألیف آقای سید مقداد نبوی رضوی در تحریف و ارایه تفسیری واژگون از حقایق مسلم تاریخی و تفسیر کلام دیگران به ما لایرضی صاحبه ندیده ام. باور کنید اغراق نمی کنم. امیدوارم این نویسنده در کتاب هایی که در معرفی آثار مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و مرحوم شیخ محمود حلبی نوشته است دچار این بلیه نشده باشد و پیش داوری ها و تفاسیر من عندی و تأویل های بارد و به بازی گرفتن شعور خواننده دست کم در آن کتاب ها مبنا قرار نگرفته باشد. والا می توان از همین قبیل داوری ها درباره مرحوم حلبی و دیگران هم گفت و شنید... از دو حال خارج نیست؛ یا نویسنده ما از درک عبارات و کلمات واضح کتاب تحریرالعقلاء تألیف عالم متقی و متکلم برجسته شیخ هادی نجم آبادی عاجز است و یا قصدی دیگر در میان بوده که من از آن بی خبرم.»

ویژه مطالب وبلاگ ساوجبلاغ پژوهی درباره شیخ هادی نجم آبادی

مطالب مرتبط

مثلث هجمه علیه ایمان شیعی شیخ هادی نجم آبادی 

پیوند بهاییت و انجمن حجّتیه علیه ایمان شیعی شیخ هادی نجم آبادی 

دیدگاه آیت الله شبیری زنجانی درباره تکفیر شیخ هادی نجم آبادی 

مذهب موبد بیدگلی کاشانی پیش از آشنایی با شیخ هادی نجم آبادی 

تصحیح روایت دیدار آیت الله صافی گلپایگانی با شیخ فضل الله نوری 

شیخ هادی نجم آبادی و «تاریخ مکتوم»

حسین عسکری، «نقش استان البرز در تعالی هنر خوشنویسی ایران»، به سفارش صدا و سیمای مرکز البرز، اردیبهشت 1397، 153 صفحه.

چکیده: خوشنویسی به عنوان مهم ترین نمونه تجلّی روح اسلامی و ایرانی، از برجسته ترین مظاهر هنرهای تجسمی یا بصری به شمار می رود؛ به طوری که برخی هنرپژوهان آن را هنر اصلی در جهان اسلام دانسته اند. این پژوهش با روش تحقیق اسنادی در پی بازشناسی سهم و نقش استان البرز در رشد و تعالی هنر خوشنویسی ایران است. ارایه فهرستی تقریباً جامع از خوشنویسان البرزی از آغاز تا دوره معاصر، تعیین اثرگذاری خوشنویسان البرزی در راه اندازی انجمن خوشنویسان ایران، بیان تأثیر عوامل فرهنگی، تاریخی، جغرافیایی و اقلیمی بر رشد هنر خوشنویسی در استان البرز، ارایه مستنداتی در دیرپایی فرهنگ کتابت در میراث فرهنگی نه هزار ساله استان البرز از جمله اهداف اصلی و فرعی این پژوهش است. داده های مورد نیاز این پژوهش با مراجعه روشمند و آگاهانه به اسناد و منابع مکتوب و بعضاً داده های شفاهی فراهم شده است. مشارکت مؤثر خوشنویسان البرزی در تعالی هنر خوشنویسی ایرانی با ابداع و معرفی سه سبک خوشنویسی فراگیر یعنی «تلفیقی امیرخانی»، «برغانی» و «کمالِ شکسته نستعلیق» در دو قلم نستعلیق و شکسته در دوره زمانی سیصد ساله یعنی از سده دوازدهم هجری قمری تا دوره معاصر از نتایج اصلی این پژوهش است. بر همین مبنا اتصاف استان البرز به یکی از قطب های مهم هنر خوشنویسی ایران، ادعایی غیر روشمند و غیر پژوهشی نیست. 

واژگان کلیدی: هنر خوشنویسی، استان البرز، سبک تلفیقی امیرخانی، سبک برغانی، سبک کمالِ شکسته نستعلیق.

سفر به روستای موسوم به منتظران

مطلب زیر گزارش سفر حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید مهدی علیزاده موسوی مدیر پژوهشکده حج و زیارت به روستای ایستای طالقان است که در 10 مرداد 1397 در وبلاگ روستای ایستای طالقان منتشر شده است.

متن کامل گزارش فوق

دژ مادها، گوهر ناشناخته البرز

کد خبر: 82984561 | تاریخ خبر: 07/05/1397 - 8:54  

کرج - ایرنا - البرز سی و یکمین استان کشور، تاریخ و تمدن متنوع و 9 هزار ساله ای را در خود دارد که به دلیل ناشناخته ماندن، با چندان اقبالی از سوی گردشگران و دوستداران این نوع اماکن مواجه نشده و ضروری است برنامه ای مدون برای معرفی ظرفیت های بالای موجود در آن تهیه شود. استان البرز علاوه بر اینکه دارای تنوع اقلیمی کم نظیر از آب و هوای کوهستانی گرفته تا بیابان و کویر را در اختیار دارد، از وجود بناهای کم نظیر تاریخی بهره مند که نشان از زندگی هزاران ساله انسان ها در این نقطه از ایران دارد. این استان برغم وسعت کم اما رنگین کمانی ازجاذبه های تاریخی، طبیعی و گردشگری منحصر به فرد را در خود جای داده است.

البرز را به عنوان بخشی از شناسنامه تمدن ایران باستان در جهان می شناسند، با این توصیف و با این وجود، منطقه ای که کهن خشت آن در سازمان ملل متحد نگهداری می شود، جاذبه هایش از نگاه جمعیت میلیونی گردشگران پنهان مانده است. تپه ازبکی یا دژ مادها تنها یکی از محوطه ‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان ‌های استان البرز قرار دارد. این تپه تاریخی با قدمت 9 هزار ساله به عنوان قدیمی ترین بنای خشتی جهان مطرح است. بسیاری از کشورها که امروز توانسته اند جایگاهی در صنعت گردشگری جهان برای خود دست و پا کنند یا فاقد سابقه تمدنی نظیر ایران و به ویژه استان البرز هستند و یا اینکه سابقه آثار تمدنی آنها به 500 سال هم نمی رسد. امروز با فشارها و تحریم های دشمن و احتمال کاهش درآمدهای نفتی، می توان از داشته های فراوان این سرزمین به ویژه ظرفیت های بالای موجود برای جذب گردشگر نهایت بهره برای درآمدزایی و ایجاد اشتغال برد، این وظیفه ما است بیش از هر زمان دیگری این سابقه تمدنی، تاریخی و فرهنگی را به جهان معرفی کنیم.

پرونده ثبت تپه ازبکی در حال تهیه و برنامه ایجاد پایگاه پژوهشی آن در دست اقدام است. محوطه ازبکی با قدمتی 9 هزار ساله یکی از محوطه های ارزشمند کشور و به عنوان سایت معتبر باستان شناسی است. محوطه ازبکی یکی از محوطه های تاریخی، فرهنگی شهرستان نظرآباد که توسط دکتر مجید زاده در 6 فصل کاوش شده که محوطه شامل یان تپه، جیران تپه، مارال تپه و غیره است که براساس کاوش ها تپه هفت هزار ساله ما می باشد که خشت آن به سازمان ملل هدیه شده است. محوطه باستانی ازبکی شامل تپه اصلی و تپه اقماری است که از نظرتاریخی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.این مجموعه کتاب تاریخ ایران است چرا که از 9 هزار سال پیش اولین معابد بشر و روستاهای پیش از تاریخ و دوره مادها را در آن داریم، تپه تاریخی ازبکی از ابتدای سال 96 بار دیگر بر روی گردشگران در شهرستان نظرآباد استان البرز گشوده شد اما گام های مناسبی برای معرفی این اثر ارزشمند به علاقمندان در ایران و جهان برداشته نشده است.بر اساس اعلام مسئولان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز میزان بازدید گردشگران و مسافران نوروزی از محوطه باستانی 9 هزار ساله ازبکی بی سابقه و کم نظیر بود.

براساس پژوهش های انجام شده، صنعت گردشگری در برخی کشورها، به منبع کسب درآمد ملّی تبدیل شده، به طوری که گروهی از پژوهشگران بر این باورند که صنعت گردشگری سومین پدیده اقتصاد پویا، پررونق و روبه توسعه در جهان است اما کشور ما با وجود سابقه ذکر شده و ظرفیت های موجود جایگاه مناسبی در صنعت گردشگری جهان ندارد. در استان البرز از مناطقی نظیر شهرستانک، دیزین، عظیمیه، آسارا، گرمدره، پارک طبیعت و حیات وحش ایران، باغستان، اشتهارد، کوهسار، چهارباغ، ایران توسعه، فرودگاه پیام، برغان و سنج، سیبان دره، طالقان، آسمان سو طالقان، یاس زیدشت طالقان، فرودگاه آزادی نظرآباد به عنوان مناطق خاص برای توسعه گردشگری استان نام برد.

حسین عسکری پژوهشگر البرزی در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت:‌ مناطق نمونه گردشگری در کنار جاذبه های تاریخی، فرهنگی و تمدنی می توانند تاثیر بسزایی در جذب گردشگران و علاقمندان به تاریخ و اماکن تاریخی داشته باشند.علاوه بر دژ مادها البرز دارای جذابیت های بسیار در حوزه طبیعی و تاریخی شامل مناطق بکر کوهستانی و مراتع چشم نواز است. بقعه امامزادگان، قلعه ها، آبشارها، آثار تاریخی، خانه های قدیمی، حیات وحش و روستاهای سنّتی از ظرفیت های موجود برای توسعه گردشگری در این استان است.

محراب رجبی رییس انجمن البرز شناسی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: آثار و شواهد موجود در استان البرز نشان از تاریخ کهن و تمدن دیرین آن دارد که در صورت معرفی آن می توان بهره های بسیاری از آن برد. وی خاطرنشان کرد: علاوه بر جذب گردشگران علاقمند به آثار تاریخی و تمدنی طبیعت کم نظیر البرز در رشته های کوه های البرز فرصت مغتنمی است که با ایجاد ارتباط متقابل با طبیعت و زیست بوم و انسان ها، طبیعت گردی را در آن گسترش داد.

همه ساله میلیون نفر از مردم ایران برای عزیمت به  14 استان کشور از البرز می گذرند و سهم این استان از این جمعیت عظیم تنها ترافیک و مشکلات دیگر ناشی از آن است، با اینکه می توان با برنامه ریزی تعداد قابل توجهی از مسافران در ایام نوروز و تابستان را به آثار کم نظیر تاریخی و تمدنی البرز جذب کرد.البته گردشگران بیشتر تنها جاده کرج - چالوس و برخی جاذبه های آن را می شناسند و از کنار دیگر مجموعه های تاریخی و طبیعی البرز به سادگی می گذرند که این ناشی از ناشناخته ماندن آنها است.

1535 انتهای پیام /*

 متن گزارش فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا

جملاتی از استاد دکتر حکمت الله ملاصالحی

به خط  استاد علیرضا تک دهقان (کاتب قرآن کریم به خط نسخ هندی)

گفت و گویم با ایرنا درباره خوشنویس البرزی قرآن به خط نسخ هندی 

به خط استاد امیر اصغری (کاتب قرآن کریم و دیوان حافظ به خط نستعلیق)

سخنانم در مراسم گشایش نمایشگاه خوشنویسی استاد اصغری 

پاسخ استاد حکمت الله ملا‌صالحی به یک پرسش درباره زندگی 

روستای بدون تمدن!

نبی الله صدری فر (مربی گروه معارف اسلامی دانشگاه پیام نور) با همکاری دکتر محمدرضا ضمیری (دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه پیام نور)، دکتر محمد مولوی (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام خمینی) و دکتر محمدصادق جمشیدی راد (دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه پیام نور) مقاله ای را با عنوان «واکاوی سنّت و ساختار تغییرات اجتماعی (با تأکید بر آیه 11 سوره رعد)» در دوفصلنامه علمی و پژوهشی نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان (دوره 7، ش 1، بهار و تابستان 1396، صص 139 - 158) منتشر کرده و از باب مصداق عزلت گزینی جوامع، به روستای ایستای طالقان اشاره کرده است: «امروزه در سراسر دنیا، قبایل و جوامعی مشاهده می شوند که به همان سنّت دیرینه خود مشغول زندگی هستند و این به خاطر عزلت گزینی این جوامع می باشد در کشورمان ایران در حال حاضر روستایی وجود دارد به نام ایستا؛ روستای ایستا که روستای توقف و روستای بدون تمدن نیز نامیده می شود، این روستا واقع در شهرستان طالقان شاید مرموزترین روستای ایران باشد، روستایی در خاک البرز که مردمانش در زمان متوقف شده اند.»

دانلود متن کامل مقاله pdf 

کشف حجاب رضا خانی تدریجی بود!

در صفحه 6 شماره 357 ضمیمه فرهنگی روزنامه اطلاعات (چهارشنبه 9 خرداد 1397) مقاله ام درباره مرحوم آیت الله سید ابوالحسن گلیردی طالقانی مجتهد و مبارز سیاسی دوره های قاجار و پهلوی با عنوان «مجتهد ساعت ساز» منتشر شد. در روز چهارشنبه  6 تیر 1397 یکی از خوانندگان گرامی در تماس با خط ارتباط تلفنی روزنامه اطلاعات گفته است: «تناقض در مقاله نویسنده ضمیمه فرهنگی! / آقای حسین عسکری، در مقاله «مجتهد ساعت‌ساز» مندرج در ضمیمه فرهنگی روزنامه اطلاعات نهم خرداد 97با 2بار تاکید بر این‌ که مرحوم آیت‌ الله سید ‌ابوالحسن گلیردی طالقانی ششم دی سال 1310 وفات یافته، مدعی شده است که آن‌ مرحوم از معترضان جدّی اجرای سیاست کشف حجاب اجباری زنان به وسیله رضاشاه بوده است، حال آن‌ که رضاه‌ شاه در سال 1314کشف حجاب اجباری بانوان را به اجرا گذاشته بود!»

درباره دیدگاه این خواننده محترم باید عرض کنم که در واقع رضا شاه پهلوی به طور جدّی از سال 1307ش با ابلاغ و اجرای «قانون متحد الشکل نمودن البسه اتباع ایران در داخله مملکت»، تغییر لباس ایرانیان از جمله زنان را کلید زد. به دیگر سخن، «سیاست کشف حجاب» نه «قانون کشف حجاب» به یکباره اجرا نشده بلکه تدریجاً انجام شده است. الیز ساناساریان (استاد ایرانی ارمنی‌ تبار دانشگاه) در کتاب «جنبش حقوق زنان در ایران» در این باره نوشته که رضا شاه کشف حجاب را یکباره اجرا نکرد.

با این اوصاف، آیت الله سید ابوالحسن گلیردی طالقانی را با استناد به منابع مکتوب، می توان از معترضان اجرای سیاست تغییر لباس ایرانیان به ویژه زنان و روحانیون در دوره حکومت پهلوی دانست؛ اگرچه او حدود چهار سال پیش از تصویب و اجرای قانون کشف حجاب اجباری زنان درگذشته است. از تیزبینی و نکته سنجی این خواننده محترم و دست اندکاران «خط ارتباطی مردم با روزنامه اطلاعات» صمیمانه سپاسگزارم.

روزنامه اطلاعات، سال 92، ش 27035، چهارشنبه 6 تیر 1397، ص 13

حکایت زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش

فرزانه ابراهیم‌زاده

دکتر افسانه نجم‌آبادی استاد دانشگاه هاروارد و از نوادگان آیت الله شیخ هادی نجم آبادی، سال‌ها پیش در میانه بحثی جدلی به این نکته رسید که برای پیدا کردن رد پای وضعیت زنان در تاریخ می‌شود با تحلیل جنسیتی پیش رفت. نکته‌ای که در ‌‌نهایت به نوشتن کتابی با عنوان «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» با عنوان فرعی «نگرانی‌های جنسیتی در مدرنیته ایرانی» منجر شد. کتابی که بعد از چند سال از انتشار نسخه انگلیسی بخش اول آن با نظارت خانم نجم‌آبادی توسط آتنا کامل و ایمان واقفی در انتشارات تیسا منتشر شده است. در این کتاب تنها دو فصل از کتاب که بحث مربوط به تحلیل جنسیتی تاریخی است منتشر شده است و شاید نخستین اثری است که تاریخ زنان ایران را از این زاویه دیده است. نجم‌آبادی در مقدمه کتاب درباره علت انجام این پژوهش نوشته است: «سال‌ها پیش در گرماگرم بحثی جدلی با مورخی که درباره تاریخ قاجار مطالعه می‌کرد، در جواب او که از محال بودن تحقیقات در زمینه زنان قاجاری به دلیل کمبود منابع تاریخی و کمبود اسناد قابل اعتماد درباره زنان آن دوره اظهار تاسف می‌کرد گفتم: اما ما اگر جنسیت را به صورت تحلیلی مطالعه کنیم، از منابع مربوط به مردان، درباره زنان هم می‌توان استفاده کرد.» این حرف بداهه ظاهراً کلیدی در ذهن نجم‌آبادی برای پژوهشی بود که بر روال پژوهش‌های عادی درباره زنان استوار نبود و آن‌طور که او به آن رسید این بود که چطور می‌شود با استفاده از تحلیل جنسیتی، تاریخ را متفاوت نگاشت؟ این تحلیل‌‌ همان تاریخی بود که زنان در آن غایب نبودند. ادامه مطلب...

خوشنویس البرزی موفق به کتابت قرآن کریم به خط نسخ هندی شد

کد خبر: 82937410 | تاریخ خبر: 19/03/1397 - 10:0   

کرج - ایرنا - نویسنده و پژوهشگر البرزی گفت یکی از خوشنویسان این استان موفق به کتابت قرآن کریم به خط  نسخ هندی شد. حسین عسکری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: اثر استاد «علیرضا تک دهقان» نیمه نخست ماه مبارک رمضان امسال در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در تهران رونمایی شد. وی بیان داشت: خوشنویس البرزی این قرآن را در 604 صفحه به همت دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران به چاپ رسانده که هدیه ارزشمند ایران به مسلمانان کشورهای شبه قاره هند و شرق آسیا است. عسکری با بیان اینکه کتابت قرآن به خط نسخ هندی پر اِعراب است، اظهار داشت: برای نخستین بار این مصحف شریف به شکل ختم صفحه به آیه، کتابت شده و در مقایسه با نسخه های پیشین، از این جهت بی نظیر است. وی گفت: آرایه ها و تذهیب این قرآن کریم هم به سبک و سیاق هنری مردمان شبه قاره هند انجام شده و از این جهت، با سلیقه مسلمانان این مناطق سازگار است. عسکری بیان داشت: در نوبت اول، این قرآن در شمارگان 10 هزار نسخه در بیروت به چاپ رسید و برای استقبال، در فاصله کوتاهی تجدید چاپ شده است.

وی با اشاره به اینکه استاد علیرضا تک دهقان متولد سال 1336 روستای صالحیه از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز است، افزود: این هنرمند از سال 1357 خوشنویسی را نزد استادان غلامرضا خلج و رضا منوری آغاز کرد تا اینکه در سال 1371 موفق به دریافت درجه ممتازی از انجمن خوشنویسان ایران شد. وی بیان کرد: تک دهقان دو سال مسئولیت انجمن خوشنویسان شهرستان آبیک استان قزوین را عهده دار بوده است. وی اظهار داشت: این استاد خوشنویس افزون بر خط نسخ از ثلث نویسان شناخته شده کشور است و هم اکنون با در نظر گرفتن دو مقوله زیبایی هنری و سهولت خوانایی در حال پی ریزی خط نسخ منحصر به فردی است که تمایزهایی با نسخ های ایرانی (نیریزی)، عثمانی (یاقوتی یا تُرکی)، بغدادی (عربی)، نسخ قدیم (حجازی) و نسخ هندی دارد. این پژوهشگر گفت: تک دهقان تاکنون 9 جزء از قرآن کریم را به خط نسخ ابداعی خود کتابت کرده است. وی افزود: کتابت یک جزء از قرآن کریم به خط نسخ ایرانی برای حرم حضرت ابوالفضل (ع) در سال 1393، گزیده مفاتیح الجنان در 260 صفحه، دعای کمیل، نگارش کتیبه های مسجد فخرایران شهرستان نظرآباد، بقعه امامزاده ابوالحسن مسکین آباد نظرآباد و نمازخانه اداره بهزیستی شهرستان آبیک و چندین پوستر احادیث از دیگر آثار استاد تک دهقان است.

*** مروری بر خط نسخ و کاربرد آن بر خوشنویسی قرآن

عسکری بیان داشت: نسخ از خطوط معروف در کشورهای اسلامی است که بیشتر در تحریر قرآن کریم کاربرد دارد. وی افزود: بیشتر پژوهشگران، ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله بیضاوی شیرازی معروف به ابن مقله (درگذشت 328ق) را تنها واضع خط ثلث بلکه واضع خط نسخ هم دانسته و معتقد هستند که نسخ را ابن مقله از خط ثلث استخراج کرده و نسخ تابع آن است. این نویسنده با بیان اینکه برخی بر این نظر هستند که نیاز به خوانایی خط، موجب پیدایش خط نسخ شده، گفت: دو شیوه اصلی خط نسخ عبارتند از شیوه یاقوت مستعصمی که شباهتی به خط ریحان دارد و شیوه میرزا احمد نیریزی خوشنویس قرن دوازدهم هجری قمری که مایه هایی از خط نستعلیق در آن دیده می شود و در ایران متداول بوده است. وی افزود: قلم نسخ نیریزی، اوج تکامل شیوهای است که آن را نسخ ایرانی می خوانند، این شیوه نه تنها از نسخ متداول در دیگر سرزمین های اسلامی متمایز است، بلکه با شیوه نسخ نویسی پیش از پیدایش این شیوه در ایران نیز تفاوت دارد، قلم او در پدید آمدن خط ابتکاری ایرانیان یعنی نستعلیق تأثیری کارساز داشته است. عسکری اضافه کرد: از ویژگی های زیبایی شناسانه خط نسخ می توان به خوانایی، ساختار هندسی مناسب، تقسیم متعادل فضای مثبت و منفی و قابلیت سازگاری با انواع ترکیب بندی ها اشاره کرد. وی خاطرنشان کرد: وجه تسمیه نسخ در عصر متأخر یعنی دوره کمالش مربوط به «نسخی» است که این خط به همراه داشته و تقریباً همه خطوط را تحت الشعاع خود قرار می دهد به طوری که موجب شد کتاب های ادعیه و قرآن مجید بیشتر به آن نوشته شود. وی ادامه داد: خط نسخ ایرانی از قرن پنجم هجری قمری، دگرگونی هایی یافت و در نتیجه این دگرگونی ها، خط تعلیق پدید آمد.

محمدحسین طالقانی، قربانعلی طالقانی فرزند جعفر، محمدعلی طالقانی فرزند سلیمان، محمدصائب طالقانی، محمداشرف طالقانی فرزند سیف الله، استاد سید حسن میرخانی مشهور به سراج الکتّاب از جمله هنرمندان البرزی خط نسخ هستند که در فاصله زمانی قرن یازدهم هجری قمری تا روزگار ما به فعالیت هنری مشغول بودند. 6156/ 6155 انتهای پیام /*

خبر فوق در وب سایت خبرگزاری ایرنا

صفحه آغازین مصحف شریف به خط استاد علیرضا تک دهقان

قرآن کریم به خط نسخ هندی استاد تک دهقان

استاد تک دهقان در حال کتابت صفحه ای از قرآن کریم به خط نسخ ابداعی خویش

صفحه ای از مصحف شریف به خط نسخ استاد تک دهقان

استاد تک دهقان در سن جوانی

گفت و گویم با استاد علیرضا تک دهقان در روستای صالحیه، 6 اردیبهشت 1397

روستای صالحیه از توابع شهرستان نظرآباد واقع در استان البرز، 6 اردیبهشت 1397. از چپ به راست: بنده، استاد علیرضا تک دهقان (کاتب قرآن کریم به خط نسخ هندی)، حجت الاسلام اسماعیل آل احمد (مدیر موسسه رخسار قرآن)، یدالله تک روستا (دهیار روستای صالحیه)، علی تک روستا (از فعالان فرهنگی روستای صالحیه)، محمد صدرا عسگری (فرزندم)، استاد حسن تک دهقان (فوق ممتاز خوشنویسی و متولد روستای صالحیه).

تصاویر: علی  عسکری

روزنامه اعتدال (اولین روزنامه قرآنی ایران و جهان)، ش 3480، 20 خرداد 1397، ص 5